DIGITAL TIRANA

Legjislacioni

Të drejtoni një startup është si të vozitësh natën me fenerë që ndriçojnë vetëm disa metra përpara. Një raport nga Startup Genome tregon se 11 nga 12 startup-e dështojnë. Pra, si mund ta shndërroni një ide të mirë në një biznes të suksesshëm?

Në këtë udhëzues, do të mësoni rreth fazave të ndryshme të një startup-i, si mund të zotëroni secilën fazë, kush mund t’ju ndihmojë dhe disa shembuj realë të startup-eve në çdo fazë.

1. Faza Pre-Seed (Para-Financimi)

Kjo është faza e themelimit të kompanisë suaj.

Qëllimi: Testimi dhe analizimi i mundësive të startup-it për të përcaktuar nëse produkti ose shërbimi juaj mund të jetë një zgjidhje e vlefshme për një problem real në treg.

Çfarë duhet bërë në këtë fazë?

  • Verifikoni hipotezat mbi klientët, kërkesën dhe ofertën.
  • Përcaktoni ekipin kyç (p.sh. CTO, CFO, CMO).
  • Regjistroni patenta dhe marka tregtare.

Shembull: AERA Health
Një startup zviceran i shëndetit parandalues i themeluar në 2022, i cili në mars 2023 siguroi 4 milionë euro financim pre-seed nga pesë investitorë.

Si ta zotëroni këtë fazë?
🔹 Kryeni kërkime të tregut, anketime dhe intervista për të kuptuar nevojat reale të klientëve.
🔹 Filloni kërkimin për investitorë fillestarë (familjarë, miq, angel investors).
🔹 Siguroni dokumentacionin ligjor të duhur për të shmangur probleme në të ardhmen.


2. Faza Seed (Financimi Fillestar)

Në këtë fazë, keni tashmë kërkime dhe të dhëna që tregojnë se ideja juaj ka një treg potencial. Tani është koha për të siguruar financimin e parë të rëndësishëm.

Qëllimi: Krijimi i një prototipi dhe testimi i tij në treg.

Çfarë duhet bërë në këtë fazë?

  • Krijoni një prototip për të provuar idenë.
  • Kërkoni financim nga angel investors, crowdfunding ose akseleratorë startup-esh.
  • Përmirësoni modelin e biznesit bazuar në testimet e tregut.

Shembull: seniors@work
Një platformë e themeluar në 2019 që lidh profesionistët e dalë në pension me tregun e punës. Ky startup mori 60,000 CHF financim nga një shfaqje televizive investitorësh në Zvicër.

Si ta zotëroni këtë fazë?
🔹 Eksperimentoni dhe optimizoni produktin për tregun.
🔹 Krijoni një strategji të fortë financimi me burime të shumta.
🔹 Filloni të ndërtoni marrëdhënie me investitorë strategjikë.


3. Faza e Hershme (Series A)

Vetëm 7.5% e startup-eve arrijnë në këtë fazë. Në këtë pikë, keni një produkt minimal të qëndrueshëm (MVP), një bazë të qëndrueshme klientësh dhe të ardhura të rregullta mujore.

Qëllimi: Rritja e investimeve dhe zgjerimi i tregut.

Çfarë duhet bërë në këtë fazë?

  • Përmirësoni produktin bazuar në reagimet e klientëve.
  • Siguroni financim nga kapitalistët e sipërmarrjes (VCs).
  • Ndërtoni një strategji për të garantuar fitim të qëndrueshëm.

Shembull: Lyfegen
Një startup zviceran i analizës së të dhënave për shëndetësinë që në 2022 siguroi 8 milionë dollarë financim Series A.

Si ta zotëroni këtë fazë?
🔹 Përmirësoni modelin e biznesit për të gjeneruar të ardhura afatgjata.
🔹 Krijoni marrëdhënie të forta me investitorët dhe mentorët.
🔹 Zhvilloni një strategji të qartë për shkallëzim.

4. Faza e Rritjes (Series B & C)

Në këtë fazë, startup-i juaj ka provuar që ka kërkesë të qëndrueshme dhe ka tërhequr investime të mëdha.

Qëllimi: Shkallëzimi i biznesit në tregje më të mëdha.

Çfarë duhet bërë në këtë fazë?

  • Siguroni investime të mëdha nga fondet e kapitalit privat ose bankat investuese.
  • Ndërtoni një ekip të fortë menaxherial.
  • Optimizoni operacionet për rritje të qëndrueshme.

Shembull: Alentis Therapeutics
Një startup i bioteknologjisë që në 2023 siguroi 105 milionë dollarë në financim Series C.

Si ta zotëroni këtë fazë?
🔹 Bëni investime strategjike për të përshpejtuar rritjen.
🔹 Menaxhoni rritjen për të shmangur djegien e kapitalit pa kthime të sigurta.
🔹 Siguroni një bazë të fortë klientësh dhe partnerësh.


5. Faza e Zgjerimit

Tani kompania juaj ka arritur pjekurinë dhe nuk konsiderohet më një startup i vogël.

Qëllimi: Shtrirja në tregje të reja ose zgjerimi i ofertës së produkteve/shërbimeve.

Çfarë duhet bërë në këtë fazë?

  • Hapuni në tregje ndërkombëtare.
  • Konsideroni blerjen e kompanive të tjera për rritje më të shpejtë.
  • Rrisni diversifikimin e produkteve dhe shërbimeve.

Shembull: Acrotec
Në 2023, kjo kompani zvicerane bleu një kompani amerikane për të zgjeruar praninë e saj në tregun global.

Si ta zotëroni këtë fazë?
🔹 Krijoni strategji të zgjerimit global.
🔹 Investoni në automatizim dhe inovacion.
🔹 Forconi partneritetet strategjike.


6. Faza e Daljes (“Exit”)

Në këtë fazë, startup-i juaj ka disa opsione për të bërë një dalje të suksesshme.

Opsionet kryesore të daljes:

  • Shitja e aksioneve te një kompani tjetër.
  • Blerja nga një kompani e madhe.
  • Bërja publike (IPO) në bursë.

Shembull: NBE-Therapeutics
Në 2020, ky startup u ble nga Boehringer Ingelheim për 1.4 miliardë dollarë.

Si ta zotëroni këtë fazë?
🔹 Planifikoni daljen që në fillim.
🔹 Ndërtoni marrëdhënie me blerësit e mundshëm.
🔹 Konsultohuni me ekspertë ligjorë dhe financiarë.


Në cilën fazë ndodhet startup-i juaj?